พิธีสู่ขวัญแบบลาว: Soutsaka College (ตอน 2)

นอกจากการทัศนศึกษาด้วยแนวคิดถ่ายรูป 1 Day in Vientiane ร่วมกันระหว่างนิสิตไทย-ลาว แล้ว พวกเราได้มีโอกาสเข้าร่วมพิธีบายศรีสู่ขวัญ แบบลาวด้วยล่ะ สำหรับเรามันคือการได้เรียนรู้วัฒนธรรมลาวที่มีความคล้ายคลึงกับวัฒนธรรมทางอีสานอีกแบบหนึ่ง

ที่ภาคใต้ พิธีบายศรีสู่ขวัญทำเพื่อต้อนรับนิสิตใหม่เข้าเรียนในมหาลัย โดยมีพิธีทางสงฆ์ และผูกข้อมือนิสิต

แต่ ที่ลาวเมื่อเราได้คุยกับหมอพร (ผู้ทำพิธี) ท่านบอกว่าพิธีสู่ขวัญที่นี่ทำกันตั้งแต่เกิด-ตาย เช่นเมื่อมีเด็กเกิดใหม่ก็รับขวัญ หรือเมื่อบวชก็รับขวัญนาค หรือหากมีคนป่วยหายป่วยออกจากโรงพยาบาลก็รับขวัญ หรือ(อีกที) หากมีคนตายในบ้าน หลังทำพิธีศพแล้ว ก็รับขวัญ (ขวัญเอ๊ยขวัญมา) ให้สมาชิกในบ้าน


เรานึกไปถึงสำนวนต่างๆเกี่ยวกับ "ขวัญ" เช่น

ขวัญหาย 
ของขวัญ
ขวัญใจ 
รับขวัญ(วันใหม่) 
ขวัญหนีดีฝ่อ
ฯ

คำว่า "ขวัญ" เข้ามาเกี่ยวข้องกับชีวิตของทั้งคนไทย-ลาว ตั้งแต่เกิดจนตายจริงๆ

พิธี สู่ขวัญในวันนี้ (12/04/56) เลยไม่ได้แค่เพียงรับขวัญปีใหม่วันสงกรานต์ให้พนักงานวิทยาลัย แต่ยังรวมถึงคนที่เคารพนับถือและเป็นการต้อนรับแขกชาวไทยอย่างพวกเราด้วย

การรับขวัญประกอบไปด้วย บายศรีทำจากใบตองขนาดใหญ่ ไข่ และผลไม้ (แล้วแต่เจ้าภาพ ไม่ได้จำกัดว่าต้องเป็นผลไม้ชนิดไหน) ข้าวเหนียว ไก่นึ่ง เหล้าใส่จอก( จนท.หาเหล้าขาวไม่ได้เลยใช้วิสกี้ Johny Walker แทน)

ที่ แปลกตาคือมีขันใส่ข้าวสาร ดอกดาวเรือง และเงินกีบใบใหม่ๆ (พับเป็นรูปสามเหลี่ยม) เพื่อเอาไว้โปรยเป็นสิริมงคล หากใครรับเงินได้จะถือว่ามีบุญ

เราเลยมุ่งมั่นมากกับการตั้งท่ารับเงิน กะว่าต้องได้สักใบไว้เป็นขวัญถุงและจะได้เป็น "ผู้มีบุญ" กับเค้าด้วย :)

เย้! รอบแรกของการโปรยผ่านไปเราไม่ได้ (แล้วจะเย้ทำไมเนี่ย)

 แต่ "คนมีบุญ" อย่างเราก็ได้ในท้ายที่สุด เพราะคนที่อยู่ข้างๆมัวแต่รับข้างหน้า เมื่อมันหล่นมาด้านหลัง คนตาดี
(เฉพาะตอนนี้) อย่างเราเลยได้มาครอบครอง :)

Mission completed ภารกิจสำเร็จ

หลัง จากการโปรยข้าวสารและเงิน ก็ถึงเวลาผูกข้อมือด้วยฝ้ายผูกแขน (สายสิญจน์) คนที่เข้าร่วมสามารถผูกให้ใครก็ได้ เพื่อนก็ผูกให้กันได้ อืม!! ใครได้ด้ายมากที่สุดเรียกว่า popular ได้เลยนะเนี่ย





------------

งานเลี้ยง 

คนลาวรักสนุกและร่าเริงมาก เมื่อเสร็จพิธีการ ช่วงเที่ยงก็มีการแสดงฟ้อนอวยพรจากนิสิตลาว นศ.ลาวแต่งหน้าไม่เข้มจัดเวลาฟ้อน เราว่ามันดูเป็นธรรมชาติดี (อันนี้น่าจะบอกถึงความเป็นธรรมชาติของสาวลาวที่ไม่ได้ปรุงแต่งมากก็น่่าจะ ได้นะ)

พิธีรดน้ำผู้ใหญ่และครูบาอาจารย์

พิธีน่ารักและอบอุ่นที่วิทยาลัยของ Vahn โดยให้นิสิตมารดน้ำและอวยพรให้ครูบาอาจารย์ (ที่ไทย เราว่าส่วนใหญ่นิสิตจะเป็นผู้รับพรแต่ที่นี่ทั้งผู้น้อยและผู้ใหญ่ต่างให้พร ซึ่งกันและกัน

คำอวยพรก็เช่น "โชคดีปีใหม่" "สบายดีปีใหม่" "ร่างกายแข็งแฮง" น้ำที่ใช้มีการโรยด้วยดอกคูณและดาวเรือง และใส่น้ำอบ

เราสังเกตว่าที่ลาว นอกจากใช้ดาวเรืองเป็นดอกไม้มงคลแล้ว ก็มีการใช้ดอกคูณ (ราชพฤกษ์) ด้วย และร้านค้าบางร้าน หรือศาลพระภูมิก็มีการเอาดอกคูณมาประดับเพื่อความเป็นสิริมงคล

นิสิตทั้งลาว ไทย ออกมาเต้นร่วมกัน เมื่อถึงเวลารำวงแบบลาว เราก็จำต้องออกมาด้วย เลยไ้ด้หัดรำ(เน้นการใช้ขา) จาก Vanh เหมือนอย่างที่เห็นเวลาคนลาวในหนังเรื่อง " สบายดีหลวงพระบาง" เต้น ดูน่ารักดี แต่เนื่องจากมันเป็นการเต้นที่หมุนรอบทิศ ทำให้เราตาม step ไม่ทันอีกตามเคย 

-----------
หมายเหตุ: ขอบคุณภาพสวยๆจากอาจารย์กฤษที่ใจดีแปะรูปใน Trip Lao 56 ให้เราเอามาสร้างเรื่องต่อ